Czy pozwolić dziecku płakać?

Bycie Jego matką nie zawsze jest łatwe. Zdarza się, że zadaje pytania, na które nie mam ochoty odpowiadać, a jednak muszę. Jak opowiedzieć dziecku o tym, że tęsknisz za kimś, kogo on nigdy nie widział?

fot. pixabay/summa

- Mamo, wiesz a S. nie obchodzi Halloween, tylko święto dyni. Robią lampion i już, koniec - zagaił Zet w czasie podróży samochodem.
- No wiesz Zet, my też tak robimy lampion i koniec. W naszą kulturę nie jest wpisane żartowanie ze śmierci. Nie chodzicie zbierać cukierków, itd. - odpowiedziałam z nadzieją, że ucięliśmy temat, bo wiedziałam, czym to pachnie.
- Ale właściwie dlaczego? - nie dawał za wygraną.
- Bo początek listopada, to czas, kiedy bardziej myślimy o tych, których wśród nas już nie ma, a których kochaliśmy. Ty masz to szczęście, że nigdy jeszcze nie musiałeś żegnać na zawsze.
Chwila ciszy.
- Myślisz o swojej babci, prawda? - zapytał czytając w moich myślach, jak w otwartej księdze.
- Tak, Kochanie - rzuciłam, czując, jak głos grzęźnie mi w gardle.
- Mamo, czemu zawsze, jak o niej mówisz, to płaczesz? - drążył temat pierworodny.

"Tylko nie umieraj dziś (...) ja Ciebie kocham, duże dziecko"

Nie chciałam ciągnąć tej rozmowy. Babcia była dla mnie kimś absolutnie wyjątkowym. Kiedy miała iść do pierwsze klasy wybuchła wojna. Nigdy nie poszła do szkoły, wychowała czworo dzieci i, nie wdając się w szczegóły, nie miała łatwego życia. Moja Kaziulka.  Tęsknię za nią, nie ma dnia, żebym o niej nie myślała. Żałuję, że nie poznała Żywiciela, chłopców. Że dziś nie mogę się do niej przytulić. Opowiadanie o tym ośmiolatkowi nie jest łatwe. On zupełnie nie rozumie, jak ktoś, kogo on nie widział, mógł być dla mnie tak ważny. Jednak płakał ze mną.

Pamiętam pewną tragedię, którą sam przeżył. Miał świetną terapeutkę Integracji Sensorycznej. Tak zwana baba z jajami. Pewnego dnia, tuż przed zajęciami dostałam od niej SMS, że już nie pracuje tam gdzie pracowała, że nie poprowadzi najbliższych zajęć. Musiałam mu o tym powiedzieć. Płakał tydzień. Był w prawdziwej żałobie, a mi pękało serce.

Podobna katastrofa dotknęła nas, kiedy Teda nauczycielka z przedszkola odeszła do innej placówki. Ted do dziś ją wspomina. Tęskni. Już nie płacze, ale nadal nosi w sobie ślad tej znajomości.

"Pomóż mi... Pomóż mi pokonać smutek, który powstał, gdy nagle odszedłeś"

Przemijanie, zmiany, pożegnania, nie są łatwe. Ani dla małych, ani dla dużych. Dziecko nie odbiera świata, jak dorośli, dla niego jeśli coś się kończy nagle to jest tragedia. Wiem, że wielu to oburzy, ale jak masz kilka lat, to nie ważne, czy Twój ulubiony nauczyciel zmienił pracę, czy zmarł Twój chomik, czy człowiek, którego kochałeś. Dziecko, nawet kilkuletnie, nie umie sobie wyobrazić, świata tak, jak widzimy go my dorośli. Ty wiesz, że przy odrobinie chęci z nauczycielem da się umówić na lody, chomiki żyją krótko, a człowiek znika na zawsze albo (wersja dla bardziej religijnych) czeka na Ciebie po drugiej stronie.

Przy okazji tego pełnego zadumy święta, które już jutro, warto poddać się takiej refleksji. Nie wolno bagatelizować dziecięcej tragedii. Przytul, podejdź ze zrozumieniem, pozwól płakać. Smutek to też emocja, która kształtuje człowieka. Wszystkie emocje są potrzebne i te miłe i te mniej sympatyczne. Naszą rolą, jako rodziców jest uczyć dziecko tego, że wolno mu płakać, smucić się i złościć. Sama nie zawsze akceptuję świat, który mnie otacza. Nie godzę się na niesprawiedliwość, rozpaczam po śmierci bliskich, płaczę, tupię, a niekiedy krzyczę. Oni też mają do tego prawo. Nawet jeśli z perspektywy dorosłego rozpacz jest niewspółmierna do poniesionej straty.