To może zabić Twoje dziecko

Dziś znów nie będzie lekkiego tematu. 23 lutego jest światowy dzień walki z depresją. Wiem, wiem, pomyśleliście sobie pewnie: "Hmm, świruska, przecież już pisała o depresji!" Pisała, pisała, ale to było  depresji u dorosłych. Kiedy zbierałam materiały do tamtego tekstu, wyraźnie prosiłam moją nieocenioną Magdę, żeby absolutnie pomijała temat dzieci, bo nie chciałam, żeby to był jeden z punktów. Od razu czułyśmy obydwie, że to zdecydowanie jest materiał na oddzielny tekst. Dlaczego? Bo depresja u najmłodszych jest nadal tematem tabu. Jest bagatelizowana, a najmłodszy zdiagnozowany chory miał niewiele ponad dwa lata...

taniavdb/pixabay

"Chodzisz ciągle naburmuszona", "Rusz się, zrób coś", "Czego Ty chcesz? Tyramy, żeby niczego Ci nie zabrakło, a Ty nawet uśmiechnąć się nie możesz?" To tylko niektóre teksty, które słyszą chore na depresję dzieci. Bo dzieci chorują na depresję i to znacznie częściej, niż nam wszystkim się wydaje. Tyle, że my dorośli nie dajemy im do tego prawa, bo żyjemy w kulturze, w której dzieci mogą mieć co najwyżej muchy w nosie, a nie depresję. Pozwólcie, że spróbuję wpłynąć na to stereotypowe myślenie.

Sygnały alarmowe

- Rodzice często mówią, że zmiana w ich dziecku nastąpiła nagle - mówi psycholog Magdalena Kietlińska z Logos. - Zupełnie, jakby ktoś je podmienił. Początkowo wielu dorosłych bierze zachowanie dziecka za chandrę, gorszy czas i... ignoruje je. Podobnie, jak w przypadku dorosłych, tak i tutaj, dziecko przestaje się cieszyć tym, co zwykle wywoływało u niego radość. Na smutek pomagają drobne prezenty, wspólne wyjścia z rodzicami, od depresji nie można tak uciec.

U młodszych dzieci widać, że nie bawią się tym co zwykle, stają się ciche, jakby wyłączone. Nastolatki często unikają znajomych, albo przeciwnie, mają nowych znajomych, których nie chcą przedstawić rodzicom. Znikają na długie godziny, bywa, że sięgają po alkohol i inne używki. Zaczynają wagarować. Trzeba sobie jednak uświadomić, że depresja to nie jest złe zachowanie, ani wynik złego wychowania, mamy do czynienie z poważną chorobą, która może zagrażać życiu dziecka.

Świadomość

Żeby pomóc dziecku trzeba przede wszystkim zdać sobie sprawę z tego, że jest ono CHORE, a nie "sfochowane". Jeśli czujesz, że coś jest nie tak, odpowiedz na kilka pytań:

1. Czy zauważyliście u dziecka przewlekłe zmiany nastroju (jest smutne, osowiałe, drażliwe, przygnębione), a ten stan utrzymuje się od kilku tygodni przez większą część dnia?
2. Dziecko straciło radość życia, jest to widoczne każdego dnia?
3. Czy te zmiany wpływają negatywnie na funkcjonowanie dziecka?
4. Dziecko nie cieszy się rzeczami, które dotychczas sprawiały mu radość?
5. Spędza mniej czasu na swoim hobby?
6. Ogranicza kontakty z rówieśnikami?
7. Uczy się gorzej?
8. Dziecko ma trudności z koncentracją, nie umie się zmobilizować do pracy?
9. Ma problemy ze snem?
10. Brak mu energii do działania, nie dba o siebie tak, jak wcześniej, ma podkrążone oczy?
11. Nie widzi swoich zalet, wydaje mu się, że wszyscy są lepsi od niego? 

Jeśli po przeczytaniu tych pytań czujesz się zaniepokojony, czas szukać psychologa dla dziecka. Nie leczona depresja to bardzo poważna choroba.

Dlaczego nie szukamy pomocy

Rodzice często bagatelizują powyższe objawy, sądzą, że dziecku minie, samo przejdzie, bo wstydzą się zabierać pociechę do psychologa i psychiatry, bo co ludzie powiedzą. A takie postępowanie, będę brutalna, może przyczynić się do prób samobójczych dziecka. - Rodzice muszą podejść do depresji, jak do każdej innej choroby, przecież bywa, że dzieci mają wady serca, chorują na niewydolność nerek, czy inne poważne choroby, które się leczy, bo inaczej mogą zabić - mówi psycholog. Depresja też zabija - dodaje ekspert.

Kiedy rodzice zjawiają się już u specjalisty najczęściej chcą wiedzieć przede wszystkim skąd ta choroba się wzięła. A na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Specjaliści mówią, że z pewnością istnieje coś takiego, jak predyspozycje genetyczne, czasem choroba ujawnia się po jakiś trudnych wydarzeniach, z którymi dziecko musiało się zmierzyć. Nie koniecznie chodzi o śmierć bliskiej osoby czy rozwód, czasem rodzice nawet nie zdają sobie sprawy, że ich dziecko ma jakieś problemy. Konflikty z rówieśnikami, problemy z zaakceptowaniem siebie i wiele innych. Nastolatek, w którym buzują hormony, to bardzo wrażliwa istota, która mocna przeżyć może nawet pozornie błahy problem.

Jak żyć po diagnozie?

Po pierwsze, jeśli drogi rodzicu usłyszałeś diagnozę, to uwierz w nią, nikt nie mówi, że pacjent ma depresję, bo "to taka moda", "pieści się nad dzieciakiem", "cwaniak znalazł sobie wymówkę dla lenistwa", "chce Cię naciągnąć na prywatne wizyty". Musisz zaakceptować chorobę i zrobić co w Twojej mocy, żeby pomóc dziecku. Odpuść trochę, zweryfikuj swoje oczekiwania względem dziecka i nie ciśnij tak bardzo, porządek, szkoła, to wszystko może poczekać, macie ważniejsze rzeczy do zrobienia. Nie oceniaj i nie krytykuj objawów, chory nie ma wpływu na swój nastrój. Nastolatek z depresją potrzebuje Twojego wsparcia, ale też asertywności i kontroli, jego żądania mogą być absurdalne, a Ty stanowczo, ale spokojnie musisz postawić granicę. Nastolatek w depresji potrzebuje, żeby interesować się jego życiem i pomóc mu uporać się z nim. Obserwuj dziecko i dziel się swoimi spostrzeżeniami z psychiatrą i terapeutą, ale nie oczekuj, że choroba zniknie po jednej czy dwóch sesjach, a już na pewno nie ma na nią "magicznej tabletki". Na jej leczenie potrzeba czasu.

Poświęćcie proszę jeszcze sześć minut i obejrzyjcie ten film:


Powinny zainteresować Was również te książki, psycholog poleca szczególnie tę pierwszą, jest dedykowana rodzicom, ta z czarno-białą okładką bardziej przyda się terapeutom, ale nie tylko.

Znajdziecie je np. TUTAJ i TU